Bi’set (peygamberliğe seçme/tayin) "Oku” emriyle başlıyor.

Resulullah’ın (saa) Bi’seti, insanlığın kıyamete kadar yol haritasını açıklayan ve hayat manifestosunu beyan eden bir gündür.

Bİ'SET'in neden oku emriyle başlaması oldukça önemlidir.

“Oku” emri neyi okuması emrediliyor?

Okumanın neticesi ne olmalıdır?

Okumak insanı nereye ulaştırmalıdır?

İşte bu soruların cevabı Bİ’SET’in neden OKU emriyle başladığını bize öğretiyor.

Kur’an insanın birçok alanda “okuma” yapmasını emrediyor:

1- Yaratılış/Tekvin alemini okumak.

Varlık alemindeki Allah'ın nişanelerini okumak emrediliyor.

„Gerçekten de göklerin ve yeryüzünün yaratılışında, geceyle gündüzün birbiri ardınca gelişinde aklı tam olanlara deliller var.“ Al-i İmran/ 190

Yani Yaratılış alemine bakın ilahi nişaneleri okuyun.

- Fizik okuyun!, tekvin dünyasındaki ilahi nişaneleri görün, ilahi mucizeyi maddi alemde inceleyin.

- Astronomi/ gök bilimi okuyun! Gökteki varlıkların kodlarını çözün.

-Biyoloji okuyun! canlıları inceleyerek hayatın kaynağını bulun.

-Arkeoloji okuyun! kazılar yapıp tarihi eserleri inceleyerek tarihtekilerin başına gelenleri görün.

Özetle birinci okuma alanında yaratılış alemindeki maddi varlıkları incelemek emrediliyor. Tabiat bilim dallarında Allah‘ın yarattığı maddi varlıklardaki nişalerinin okunması emrediliyor!

Peki tekvin alemini okuyup nereye varılması isteniyor?

Yaratılış dünyasındaki ilahi nişaneler insanı bunu Yaratan’a ulaştıracaktır.

Fizik, kimya, astroloji, arkeoloji, biyoloji ve diğer tabiat bilimleri insanı Allah’a ulaştırmıyorsa okuma gerçekleşmemiştir demektir. Bilgi istiflenmiş, bilimin hammallığı yapılmıştır demektir.

2- Teş'ri aleminin okunması:

Oku! Allah'ın kelamını oku! Vahyi oku!

“Dine ait hükümlerden, Nuh'a tavsiye ettiğini ve sana vahyettiklerimizi ve İbrahim'e, Musa ve İsa'ya tavsiye ettiklerimizi, size de gidilecek yol olarak bildirdi, açıkladı; dine yapışın ve o hususta hiçbir ayrılığa düşmeyin. Onları, inanmaya çağırdığın şey, müşriklere pek büyük, pek ağır gelmede; Allah, dilediğini kendisine seçer ve kim, ona dönerse doğru yolu gösterir ona.” Şura/13

İkinci okuma alanı Teş'ri alemidir. Yani Teş'ri alemde yazılı emirlerin okunması emrediliyor.

- İlahi emirleri, yasaları, helal ve haramları, hukuki hükümleri...

- Allah‘ın öğrettiği ilimi, hikmeti, irfanı, ahlakı... oku!

Yazılı olarak ulaşan şeriat hükümleri, İslam hukuku okunmalı, yaşam tarzı ve hayat manifestosunu bu hükümler belirlemelidir.

Yazılı vahiy okunmazsa Bi’set’in çizdiği yol haritası takip edilmiş olmaz. Yaşam tarzı tayin edilmiş olmaz. Ve neticede insan teş’ri alemini okumamış olacak ve Allah’ın insan için istediği hedefe ulaşmış olmayacaktır.

3- İnsanın kendini okuması:

“Ey inananlar, siz, kendinize bakın; doğru yolu buldunuzsa sapık kişi, size bir zarar veremez. Hepinizin de dönüp varacağı yer, Allah tapısıdır ve o mutlaka yaptığınız şeyleri bildirir size.” Maide/105

Üçüncü okuma alanı insanın kendisini okumasıdır. “Kendini oku”!

İnsan kendi nefsindeki ilahi nişaneleri okuması emrediliyor, kendini tanı!

- kimsin, nerden geldin?

- neredesin, yaşadığın yer neresidir?

- niye geldin, niye yaratıldın?

- nereye gideceksin?

Hz. Ali (as) insanın kendisini tanıması konusunda şöyle buyuruyor: “Allah, nereden geldiğini, nerede olduğunu ve nereye gideceğini bilen kimseye merhamet etsin.”

Kendisini tanımayan, kendisini okumamış demektir.

Bi’set’in oku emri ile başlaması bütün kainatı okuması ve tanıması manasındadır. Hem yazılı hem canlı, hem maddi, hem manevi varlıkları okumak Yaratan’a ulaşmak içindir.

Bu üç alanda OKU! emrini yerine getirmek insanın yetki ve ihtiyarında olan bir iştir. Ama bir dördüncü okuma vardır ki, artık insanın yetki ve ihtiyarında değildir.

4- Kıyamet günü amel kitabını/defterini okumak:

Kıyamet günü insanın amel defteri eline verilir "şimdi oku bakalım" denir.

Bu okuma insanın ihtiyarında değildir, mecbur okuyacak.

“Oku kitabını, bugün hesap görmek için sen yetersin sana.” İsra/14

“O gün, herkesi, her topluluğu, uydukları kişilerle beraber çağıracağız. Gerçekten de kitabı, sağ eline verilenler, çekirdekteki kıl kadar bile zulüm görmeden kitaplarını okuyacaklar” İsra/71 

“Derken kimin kitabı, sağ yanından verilirse artık der ki: Gelin, işte okuyun kitabımı.” Hakka/ 19

“Ve ama kimin kitabı, sol yanından verilirse artık der ki: Keşke verilmeseydi kitabım.” Hakka/25

Bi'set, OKU emriyle başlıyor. Bu okumanın bir hedefi olmalıdır.

Tekvin alemini oku! Yol haritasını öğren.

Teş'ri alemini oku! Hayat manifestorunu öğren.

Kendi alemini oku! Kendini tanırsan RABBİNİ tanırsın.

İşte bundan dolayı Bİ'SET oku emriyle başlıyor.

Sabahattin Türkyılmaz