ABD’de rekor kıran hükümet kapanması sonuca bağlandı. Demokratların katılımıyla bozulan durum parti içerisinde tartışma yarattı. Trump ise açılmadan memnun. Fakat hükümetin önünde farklı sorunlar var.
ABD Senatosu, önceki gece ülke tarihinin en uzun hükümet kapanmasını sona erdirecek yasayı kabul etti. Demokratlardan oluşan kritik bir azınlık grubunun Cumhuriyetçilere katılmasıyla yasa geçti.
Haftalardır hükümeti felç eden çıkmaz, kapanmanın 41. gününde yapılan oylamada, 60’a karşı 40 oyla şimdilik çözüme kavuşmuş oldu. Bu süreçte yüz binlerce federal çalışan ücretsiz izne çıkarılmış, milyonlarca Amerikalı gıda yardımını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmış ve milyonlarcası hava yolculuğunda ciddi aksamalar yaşamıştı.
Yasa şimdi Temsilciler Meclisi’ne gidecek. Meclis’in, küçük Cumhuriyetçi çoğunluk ve yoğun Demokrat muhalefeti nedeniyle çarşambadan önce oylamaya başlaması beklenmiyor. Başkan Trump ise yasayı imzalayacağını belirtti.
DEMOKRATLARDA FİRE
Kırılma noktası, Demokrat Parti içindeki sekiz senatörün, Cumhuriyetçilerin hükümeti açma çabalarını engelleyen parti tutumunu bozmasıyla geldi. Bu adım, Demokrat saflarında öfkeye yol açtı.
Söz konusu senatörler, Cumhuriyetçilerin Demokratların temel talebine, yani yıl sonunda sona erecek olan federal sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasına asla yanaşmayacağını, bu süreçte de milyonlarca Amerikalının mağdur olduğunu belirtti.
Virginia Senatörü Tim Kaine, “Cumhuriyetçiler, ‘Hükümet kapalıyken sağlık hizmeti konuşmayacağız.’ dedi. Bizim de sağlık yardımı alan SNAP (Gıda Yardımı Programı) yararlanıcılarımız ve diğer hizmetlerden faydalanan vatandaşlarımız yardımlarını kaybediyordu.” diye konuştu.
PARTİ ÇİZGİSİNDEN KOPANLAR
Yaklaşık bir düzine Demokrat senatör – çoğu “mor eyalet” olarak bilinen dengeli bölgelerden gelen merkezci isimler – haftalardır bir çıkış yolu arıyordu. Bu isimler, federal sağlık sigortası kayıt döneminin başladığı 1 Kasım’a kadar parti çizgisinde kalmayı kararlaştırmıştı.
Ancak kapanmanın etkileri ülke geneline yayılınca, uçuş iptalleri artarken ve gıda yardımı belirsizliğe girerken, ılımlı Demokratlar partilerinden kopmaya hazır hale geldi. Sonunda ayrılan sekiz senatörün tamamı, siyasi risk alabilecek konumdaydı; ikisi emekli oluyor, altısı ise gelecek yıl yeniden seçime girmiyor.
Maine Bağımsız Senatörü Angus King şunları söyledi:
“Soru şuydu: Kapanma, vergi kredilerinin uzatılması hedefine hizmet ediyor mu?
Cevabımız hayır oldu. Çünkü yedi haftalık sonuçsuz girişimler, bunun işe yaramayacağını gösterdi. Bir hafta, iki hafta, Şükran Günü ya da Noel’den sonra değişir miydi? Hayır, hiçbir kanıt yoktu.”
SAĞLIK SİGORTASI KRİZİ
Hükümetin yeniden açılması birkaç günü bulacak. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, yaklaşık iki aydır kapanma nedeniyle oylamaya katılmayan üyeleri “hemen Washington’a dönmeye” çağırdı.
Beyaz Saray’da Başkan Trump, planı onayladığını söyledi. Trump, “Ülkemizi çok yakında yeniden açacağız,” diyerek paketi “çok iyi” olarak nitelendirdi.
Yasa, sağlık sigortası vergi kredilerinden bahsetmese de, Demokratlar Güney Dakota Senatörü John Thune’un yıl sonunda süresi dolacak bu kredilerin uzatılması için ileride ayrı bir oylama sözü vermesini kabul etti. Ancak bu önerinin geçmesi için 60 oy gerekiyor ve Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato’da, hatta Temsilciler Meclisi’nde bu olasılık zayıf görünüyor. Johnson’ın, partisindeki yoğun muhalefet nedeniyle bu tasarıyı gündeme alması beklenmiyor. Birçok Demokrat, bu vaadi son derece yetersiz buldu ve harcama anlaşmasını öfkeyle reddetti. New York Senatörü ve azınlık lideri Chuck Schumer, partisinin 40 gün süren birlikteliğini sürdürdükten sonra kendi üyelerinin yaptığı anlaşmaya karşı çıkaraka, “Bu anlaşma, Amerika’nın sağlık kriziyle ilgili kayda değer hiçbir şey yapmıyor.” dedi.
‘AMAÇ MİLYARDERLERE VERGİ İNDİRİMİ’
Bazı Demokratlar, anlaşmanın Trump’ın gündemini ve yöntemlerini kolaylaştırdığını savundu.
Massachusetts Senatörü Edward J. Markey sert bir açıklama yaparak, “Trump ve MAGA Cumhuriyetçileri, Göreve Başlama Günü’nden bu yana hükümeti kapatıyor, Medicare, Medicaid ve Uygun Fiyatlı Sağlık Yasası’nı (Obamacare) baltalıyor ve tarihin en büyük sağlık hizmeti soygununu yapıyorlar — tüm bunlar milyarder CEO’lara vergi indirimi sağlamak için. Amerikalılar bizden bu soygunu durdurmamızı istiyor, kaçış arabasını sürmemizi değil.” ifadelerini kullandı.
Senato Tahsisatlar Komitesi’nin öncülüğünde hazırlanan uzlaşma paketi, hükümetin ocak ayına kadar finansmanını sağlayacak genel bir harcama paketinin yanı sıra, tarım, askeri inşaat ve yasama kurumlarıyla ilgili üç ayrı harcama yasasını da içeriyor.
Paket ayrıca, kapanma sırasında işten çıkarılan federal çalışanların geri alınmasını ve ücretsiz izne çıkarılanlara geriye dönük maaş ödenmesini öngörüyor.
Trump, daha önce Kongre’nin harcama kararlarına karşı çıkmasına rağmen, bu kez uyacağını belirtti.
Ayrıca, Demokratların “cep iptali (pocket rescission)” denilen bir yöntemi yasaklamaya yönelik girişimi de aynı gece reddedildi. Bu yöntemde Beyaz Saray, Kongre’nin onayladığı harcamaları mali yılın sonuna doğru iptal talebinde bulunarak, Kongre’nin bunu reddedecek zamanı kalmadan fonları iptal edebiliyor. Trump yönetimi, bu manevrayı yılın başlarında 4,9 milyar dolarlık dış yardım fonunu iptal etmek için kullanmıştı/aydınlık
