Konuya ilişkin Rai al-Youm'da yayınlanan bir yazıda; “Bu
görüşme kararı, Suudi-ABD ilişkilerini etkileyen Washington Post yazarı Suudi
gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda
öldürülmesine ilişkin dosya ve Suudi petrol üretimiyle ilgili anlaşmazlığın
ardından geldi.” denildi.
Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin
Selman'ın, geçtiğimiz çarşamba günü Washington'a gerçekleştirdiği ziyarette
Başkan Joe Biden ile Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında bir
görüşmenin önünü açmış olabilir.
Prens Halid bin Selman, Washington'da ABD Savunma Bakanı
Lloyd Austin ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile ikili temaslarda
bulundu.
Suudi yetkili, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı
açıklamada; Washington'daki görüşmelerin Prens Muhammed bin Salman tarafından
koordine edildiğini bildirdi.
Sullivan, ABD Başkan Joe Biden'ın Suudi Arabistan'a
topraklarını savunmak için yardım sözünü yineledi ve Suudi Arabistan'ın
Yemen'de BM öncülüğündeki ateşkesi korumasından dolayı memnuniyetini ifade
etti.
Beyaz Saray ise Joe Biden'ın Suudi Veliaht Prensi ile
yapacağı görüşmeye ilişkin çıkan haberleri ne doğruladı ne de yalanladı ve
Biden-Muhammed bin Selman görüşmesinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dair
sorulara yanıt vermezken Suudi Arabistan tarafı ise konuyla ilgili henüz bir
yorumda bulunmadı.
Olası Biden-Muhammed bin Selman görüşmesi gündemdeyken, şu
soru akıllara geliyor; Demokrat Başkan, Suudi Arabistan’ın insan hakları
davasını ele alma vaatlerinden vazgeçip, Muhammed bin Selman'ın Cemal Kaşıkçı
cinayetiyle ilgili rolünü görmezden gelerek Riyad'a mı gidecek?
Suudi yetkilileri, Joe Biden'ın Riyad'da eski ABD Başkanı
Donald Trump gibi karşılanıp karşılanmayacağını konuşuluyor. Biden şimdiye
kadar sadece Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz ile görüştü.
Olası Biden-Muhammed bin Selman görüşmenin içeriği hakkında
başka sorular da gündeme geldi. Suudi Veliaht Prensi, Amerikalı konuğuna ne
sunacak? Ülkesindeki yakıt krizini kontrol etmeyi amaçlayan Joe Biden’ın petrol
üretimini artırma yönündeki talepleri karşılık bulabilir mi?
Bir diğer çok önemli soru ise şu; Muhammed bin Selman
Riyad'da Biden'ı ağırlamaktan memnun kalacak mı? Suudi Arabistan Veliaht
Prensi, petrol üretimini Çin yuanı ile satmayı ve petrol üretimini artırmama
taahhüdüyle tehdit etmeye devam edecek mi?
Her halükarda, petrol üretimini artırmak Suudi Arabistan
vatandaşlarına fayda sağlamayacaktır. Ukrayna krizi öncesi petrol
fiyatlarındaki düşüş, Suudi hükümetini Katma Değer Vergisi (KDV) uygulamaya,
benzin fiyatlarını artırmaya ve yıllık sübvansiyonları azaltmaya sevk etti.
Ayrıca 2030 vizyonu kapsamında petrol dışı gelir kaynaklarını çeşitlendirme
planlarını düşünmeye zorladı.
Biden, ikili görüşmede belki de genç prensten daha fazla
siyasi mahkumun serbest bırakılmasını ve "Lecin Hazlul" ve "Raif
Bedevi" dahil olmak üzere bazı Suudi aktivistlerin seyahat yasaklarının
kaldırılmasını isteyebilir. Bu durumda uluslararası medyanın eleştirilerini bir
nebze olsun azaltabilir. Öte yandan Muhammed bin Selman, Joe Biden'ın Suudi
topraklarından çıkardığı Patriot füze savunma sistemlerini yeniden
aktifleştirilmesini ABD tarafından talep edebilir.
ABD’de benzin fiyatları son iki haftadır günlük bazda tüm
zamanların en yüksek seviyesini ulaştı. Ülkede Ulusal ortalama benzin fiyatı
galon başına 4.523 dolara ulaştı.
Bu hafta ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan Chase &
Co, ülkedeki benzin fiyatının ağustos ayına kadar galon başına 6,20 dolara
çıkacağını ve bunun Biden üzerindeki baskıyı artıracağını tahmin ediyor. Bu
konu da Biden'ın Suudi Arabistan'a gitmesi için bir sebep olabilir.
Tüm bunlara rağmen uzmanlar, olası Biden-Muhammed bin Selman
görüşmesi haberinden iki gün önce yayınlanan Suudi Arabistan Enerji Bakanı
Abdülaziz bin Selman Al Suud, açıklamalarına dikkat ediyor. Enerji Bakanı, 2026
yılı sonuna, 2027 yılı başlarına kadar üretimi günlük 13 milyon varile çıkarma
planlarını uygulamaya devam ettiklerini bildirdi.
Enerji Bakanı Abdülaziz bin Selman, Bahreyn'de düzenlenen
konferansta yaptığı konuşmada üretimin 13,2-13,4 milyon varil/gün seviyesine
çıkacağını belirtti./tesnim