Rusya’nı Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan
Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da düzenlenen 16. BRICS Zirvesi'nde ele alınan
başlıkların arasından en önemlisi ekonomi oldu. Özellikler dedolarizasyon ve
SWIFT sistemine alternatif bir ödeme sistemi değerlendirilen başlıklar arsında
yer aldı.
Zirvede BRICS Yeni Kalkınma Bankası Genel Müdürü Dilma
Rousseff'in bazı ülkelerin doları silah olarak kullandığı yönündeki
değerlendirmesine karşılık veren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin,
"Doların silah olarak kullanıldığını söylediniz. Evet, gerçekten de bunun
böyle olduğunu görüyoruz. Aslında bunu yapanların büyük bir hata içinde
olduğunu düşünüyorum, zira küresel finans işlemlerinde hala en önemli enstrüman
olan doların siyasi hedeflere ulaşma aracı olarak kullanılması, bu para
birimine olan güveni sarsıyor ve imkanlarını azaltıyor. Ama bunu biz
yapmıyoruz, başkaları yapıyor. Biz doları reddetmiyoruz, dolarla savaşmıyoruz
ancak onunla çalışmamıza izin verilmiyorsa ne yapabiliriz ki? O zaman başka
alternatifler aramaya mecbur kalıyoruz ve şu anda olan da budur" dedi.
Sembolik banknot
BRICS genişletilmiş oturumu sonrasında Rusya Devlet Başkanı
Putin’e sembolik banknotu tanıttı. Putin salondan çıkarken, başta Maliye Bakanı
Anton Siluanov ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov olmak üzere etrafındaki
bakanlara gülümseyerek kupürü gösterdi. Bu sembolik jest, zirvenin dikkat çeken
anlarından biri oldu.
‘Dolar silah olarak kullanılıyor’
BRICS Zirvesinde ele alınan ekonomi başlığını Sputnik’e
değerlendiren Ekonomist Hakan Topkurulu şunları belirtti:
“Dünyada hala hazırda 1944 Bretton Woods anlaşmasıyla
geçerli olan esas olarak dolarının rezerv para olarak ve uluslararası ticarette
kullanıldığı ve diğer G7 ülkelerinin işte İngiltere'nin Sterlin, Avrupa'nın
Euro, Japonya'nın Yen gibi para birimlerinin konvertibl denilerek kullanıldığı
bir sistem var. Tabi bu sistem birçok yönden sakıncalar içeriyor ve bu
sakıncaların artmaya ve rezerv parası olan ülkeler bu paralarını kullanarak
diğer ülkeleri cezalandırmaya başladılar. Bir silah olarak kullanmaya başladılar.
Örneğin İran'ın yaptırımlarla birlikte parasına, dolarlarına el konması
Rusya'nın dolar ve eurolarına el konması gibi. Bu çok önemli bir neden. Yani
BRICS neden bir ödeme sistemi yapmalı? Bu ortak para birimi de olabilir. BRICS
Pay şeklinde milli paraların kullanılma koşullarının yaratıldığı bir ödeme
sistemi de olabilir.”
‘Atlantik sistemi bunalım içinde’
Mevcut sistemin devam edemeyecek olduğunu belirten Ekonomist
Topkurulu sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yeni ödeme sistemine geçmek için ikinci önemli neden ise;
Atlantik sistemi çok ciddi bir bunalım içinde. Bu gerek siyasi gerek ekonomik
olarak Atlantik sistemi artık sona doğru yaklaşmakta. Dolayısıyla Atlantik
sisteminin geçerli olan para birimleri önümüzdeki yıllarda bu çok uzun zaman
almayabilir de ödeme konusunda ekonomilerde istikrarsızlık yaratacak bir
döngüye doğru gitmekte. Dolayısıyla BRICS tarafından tanıtılan ortak para
birimi SWIFT'e alternatif ama SWIFT'i de içinde barındıran BRICS Pay sistemi
önümüzdeki yüzyılın, önümüzdeki dönemin ödeme sistemi olarak yavaş yavaş
doların, euronun yeni sterlinin yerini alacaktır. Önümüzdeki dönem çok kutuplu
Asya ülkelerinin Atlantik ülkelerine galip geldiği sürece giriyoruz.”