Trump’ın dış politika ve ekonomi alanındaki eylemleri — özellikle ABD’nin geleneksel müttefikleri ve rakiplerinden yapılan ithalata ağır gümrük vergileri uygulama kararı — finansal piyasalarda tarihi bir çöküşe ve ekonomik büyüme beklentilerinin zayıflamasına neden oldu. Wall Street borsasının bu kararlara anında tepki vermesi, ABD borsa tarihinde en büyük iki günlük düşüşün kaydedilmesine yol açtı ve yatırımcılar ile uzmanlar arasında büyük bir durgunluk korkusunu tetikledi.

Bir haftanın ardından, hem muhaliflerinden hem de kendi destekçilerinden ağır baskı gören Trump, aniden geri adım attı. 90 günlük bir duraklama ve bu sürede Çin hariç 57 ticaret ortağı ülkeye karşı %10 oranında düşürülmüş karşılıklı bir gümrük tarifesi uygulamaya başladı.

Harvard Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Stephen Walt, Trump’ın kararlarını analiz ettiği yazısında, bu politikaların ekonomik bir krize yanıt olmadığını, aksine “kendi kendine atılmış bir kurşun” olduğunu ve nihayetinde milyonlarca Amerikalıyı daha da yoksullaştıracağını vurguluyor.

Walt’a göre bu yaklaşımın jeopolitik sonuçları da göz ardı edilemez; çünkü bazı ülkeler karşılık olarak kendi tarifelerini devreye sokmuş durumda ve küresel bir durgunluk riski artmış bulunuyor. Henüz doğrudan yanıt vermemiş ülkeler ise açıkça ABD pazarına bağımlılıklarını azaltmak ve diğer güçlerle yeni ticari iş birlikleri geliştirmek peşinde.

Trump’ın 79 Günlük Başkanlığında Ekonomiye Ağır Darbeler

Neal’a göre Trump, göreve geldiğinde ABD ekonomisi zaten iyi durumdaydı; düşük işsizlik oranı, %2.9’a yakın büyüme ve önceki dört yılda yaratılmış milyonlarca yeni iş.

Ancak yalnızca başkanlığının ilk 79 gününde, ekonomik temellere ciddi ve muhtemelen kalıcı zararlar verdi. Neal, son on yılların en yüksek gümrük tarifelerinin, Amerikan hanelerine yılda ortalama 3.800 dolarlık ek maliyet getirdiği uyarısında bulundu.

Trump’ı Destekleyen Milyarderlerde Artan Memnuniyetsizlik

Trump’ın politikalarına olan güvenin azalmasının önemli işaretlerinden biri de, onu güçlü şekilde destekleyen mali çevrelerin yavaş yavaş ondan uzaklaşması oldu. Bu baskılar, Trump’ı gümrük politikalarından — en azından 90 günlüğüne — geri adım atmaya zorladı.

Ünlü girişimci Elon Musk, Avrupa Birliği’ne karşı açıklanan tarifelere tepki göstererek açıkça serbest ve tarifesiz ticareti savundu ve bu politikalara karşı olduğunu dile getirdi.

Musk ile Trump arasındaki gümrük savaşı anlaşmazlığı kamuoyuna yansıdıktan iki gün sonra, Amerikalı milyarder ve Pershing Square adlı yatırım şirketinin kurucusu Bill Ackman da Trump’ın ekonomik ve ticari liderlerin desteğini kaybetmekte olduğunu söyledi. Ackman’a göre “bu, insanların Trump’a oy verirken istedikleri bir şey değildi.”

Ackman, Trump’ın ticaret savaşlarını sürdürmekten vazgeçmesi gerektiğini düşünüyor.

Piyasaların Geleceği Konusunda Uyarılar

Endişeler yalnızca akademisyenler ve özel yatırımcılarla sınırlı değil. Amerika’nın en büyük bankası JPMorgan’ın CEO’su Jamie Dimon, Fox News Business kanalına verdiği röportajda uyarıda bulundu: Mevcut sürecin devam etmesi ve ticaret görüşmelerinde ilerleme sağlanamaması halinde durum daha da kötüleşebilir.

Dimon, önümüzdeki 60 gün içinde şirketlerin mali raporlarında tarifelerin etkisinin görüleceğini ve bunun finans piyasaları üzerinde yeni bir baskı oluşturacağını vurguladı.

Bu Amerikalı yatırımcı, daha önce de tarifeler nedeniyle fiyat artışları ve durgunluk ihtimali konusunda uyarılarda bulunmuştu.

Pahalı Bir Kararın Maliyetleri

Trump’ın, Cumhuriyetçi Parti'nin geleneksel kurallarına ve ekonomik uzmanların önerilerine ters düşen ticaret politikaları, kısa vadede yalnızca finansal piyasalarda istikrarsızlığa yol açmakla kalmadı, aynı zamanda Amerika’nın uluslararası iş birliği rotasını da zora soktu.

Trump, bu eylemlerinin amacını iç üretimi desteklemek ve istihdamı Amerika’ya geri kazandırmak olarak açıklasa da, gerçekte bu politikalar Amerikalı aileler üzerinde ekonomik baskıyı artırmakla kalmıyor, ABD’nin küresel ekonomik ve siyasi konumunu da kötüleştiriyor.

Ekonomistler ve iş dünyası liderleri, Trump’ın gümrük politikalarının sürmesinin daha geniş kapsamlı bir durgunluk yaratabileceği görüşünde. Bu tür bir durgunluğu telafi etmek ise yıllar sürebilir ve oldukça hassas ekonomik planlama gerektirir.

Trump muhtemelen hiçbir zaman diğer ülkelerin vereceği karşılıkları veya kendi destekçilerinden göreceği muhalefeti hesaba katmamıştı. Şimdi ise herkesin merak ettiği şey şu: Bu 90 günlük duraklamanın ardından, Trump tarifeye dayalı politikalarına devam edecek mi?