BM kararları ve uluslararası hukuka istinaden “Suriye Geçici Hükûmetin” asli görevleri arasında BM Güvenlik Konseyinin oy birliği ile 18 Aralık 2015’te aldığı 2254 sayılı karara uygun davranmasıdır. Bu belge Suriye'nin siyasi geçişi için yol haritasını tanımlamaktadır. Tüm bu beyanlara istinaden “geçici hükûmetlerin” uluslararası ticari, siyasi, güvenlik, askeri, mali antlaşmalar yapması, yeni bir anayasa yazması, borçlanması, mülklere el koyması, mahkeme kararları alması, ülkeyi dış sermayeye pazarlaması hukuken “meşru” değildir. Zira onun asli görevi ülkede güvenliği sağlamak, ateşkesi korumak ve meşru yeni hükûmetin kurulması için BM ile çalışmaktır.

Birçok yetkili ve medyanın “Suriye Geçici Hükûmeti” ile yapılan “ikili ilişkiler, uzlaşma, hemfikir olma ve protokolü” “resmi antlaşma” olarak sunması hukuk bilmezliktir. Zira “geçici hükûmet” yerini meşru seçimle işbaşına gelen “kalıcı hükûmete” bıraktığında “geçici hükûmetin” yaptığı ve aldığı tüm kararları “yok hükmünde” sayma hakkına sahiptir.

Bununla birlikte “güvenliği sağlamak ve ateşkesi uygulamak” yerine BM’ni Suriye ile ilgili son resmi beyanat ve kararlarına istinaden “toplanan deliller sonucunda” “Suriye Geçici Hükûmeti”, “Aleviler, Dürziler ve diğer azınlıklara karşı sistematik katliamlar” yaptığı ve “muhtemel bir savaş suçu işlediğini” tespit etmiştir. Ama ve lâkin Ahmet Şara liderliğinde kurulan “Emrivaki Suriye Geçici Hükûmeti” BM kararlarının tevdi ettiği görevleri ifa etmek yerine, “meşru ve kalıcı bir hükûmet” olarak davranmakta, kendisine “meşru devlet ve hükûmet statüsü” vermektedir.

Ama ve lâkin “boynunu koparabilecek ipleri” elinde tutan ABD, İsrail ve Suudi Hanedanlığı dört gün önce Ürdün’e getirdikleri Suriye Geçici Hükûmetin Dış İşleri Bakanı Esaad Şeybani’ye (E. Ş.) son uyarılarını yaptılar. Arap medyasına sızdırılan görüşmenin tutanağından “harfiyen” aktardıklarını serdedelim;

Aymen Safedi.: Kardeşim Esaad son Süveyda olayları çok yıkıcıydı. Ortaya çıkan görüntüler ve özellikle hastanede doktor ve sağlık personeline karşı yapılan katliam sebebiyle ve ayrıca Suriye Sahil bölgesinde hasıl olanlar uluslararası toplumun size karşı olan tahammülünü tüketti. Siz bugün büyük ve son bir sınavla karşı karşıyasınız. Bu şekilde sürerse Esad’ın yaşadığı kaderi yaşayacaksınız.

E. Ş.: Güvenliği sağlamak ve zapt-u rapt altına almak için çaba gösteriyoruz. Ancak elimizde olmayan iç durumlar sebebiyle…

A.S.: Beni iyi dinle kardeşim! Uluslararası toplum Ürdün’den Süveyda eyaletine “insani koridor” açmamız için baskı yapıyor. Biz bunu şimdilik kabul etmedik zira bu görevi Şam olarak sizin yerine getirmeniz gerekir. Ayrıca Suriye’nin birliği için de bunu sizin yapmanız gerekir. Bak Esaad! Bu meseleyi hızlıca çözün. Zira baskılara daha çok dayanamayız.

E.Ş.: Sayın Bakan! Eski yönetimin kaçakları ve El-Hicri (Dürzi Şeyhi) Suriye’de bölünme ve federalizm istiyorlar.

A.S.: Uluslararası toplum bu söylediklerini dinlemiyor (ammece takmıyor). Suriye’nin birliği, toprak bütünlüğü ve selameti için feragat etmelisiniz. Esad gibi yapmayın ve yaptıklarınız sebebiyle Suriye halkının Esad dönemine özlem sduymasına sebep olmayın. Suriye halkıyla aranızdaki engelleri kaldırın. Ben burada sana yardımcı olmaya çalışıyorum. Bak Esaad! Adamlarınızı kontrol edemiyorsanız, hesap soramıyorsanız Esad’ın kaderini paylaşacaksınız. Vaktiniz kalmadı. Çözüm için çaba gösterin. Kralımız Abdullah’ta Suriye’nin birliği ve selameti için destek olmaya hazır.

E.Ş.: Bizim için yaptıklarınız için Teşekkür ederiz Sayın Bakan. Suriye bir devrimden çıktı. Herkes gibi biz de yorgun düştük. İsrail bizi rahat bırakmıyor. Suriye’de kaos yaratıyor ve istikrarı bozuyor. IŞİD ve eski yönetimin kaçakları da cabası. Bizim adımızı kullanan da var.

A.S.: Bunları halkınıza açıkça anlatın. Güvenliği sağlayacak gücünüz yoksa Uluslararası veya bölgesel yardım talebinde bulunun. Yoksa sahada hasıl olan tüm katliam ve hukuk dışı olaylardan siz sorumlu olacaksınız.

E. Ş.: Sayın Bakan! Yarın Türkiye’yi ziyaret edeceğim. Hakan Fidan’la görüşeceğim. Savunma Bakanı ve İstihbaratımız eşlik edecek. Türkiye, profesyonel bir ordu kurmamıza, devlet dışı milisler, radikal gruplar ve benzeri silahlı gruplarla mücadele etmemize yardımcı olacak. İçimizdeki radikal unsurları devletten ve ordudan atacağız.

A.S.: Suudi Veliahdı Muhammed Bin Selman ve Suudi Kralı Ahmet Şara’ya verdiği sözleri tuttu. Sizi Trump’la buluşturdu ve ondan yaptırımların kaldırılması sözünü aldı. Size kefil oldu. Ancak Veliahdı zor duruma soktunuz ve utandırdınız. Seyrettiği katliam videoları ve çirkin davranışlar onda hayal kırıklığı yarattı. Suudi yönetimini aldattınız. Bak Esaad vaktiniz yok. BM Güvenlik Konseyi son toplantısında sizden 2254 sayılı kararı acilen uygulamanızı talep etti. Eğer bu karara uymazsanız askeri zorla tatbik edilecek. Sen de ben de biliyoruz ki bunun için 7. Maddeye de ihtiyaç yok. Bunları seni korkutmak için söylemiyoruz. Bu kararı yerine getirmek sizin sorumluluğunuzda.

Tom Barrack.: Güvenlik güçleriniz bizi utandırıyor ve biz de ciddi bir hayal kırıklığı yarattı. ABD ve Ürdün sizin iç güvenliğinizi sağlamakla mükellef değildir. Bu sadece sizin sorumluluğunuz. Reis Ahmet Şara uluslararası antlaşmalara uymak zorunda ve radikal unsurları içinden atmak zorunda. Ben kendisine bunu birçok görüşmemizde nasihat ettim. Bugün de Ürdün Dış İşleri bakanı önünde yeniden hatırlatıyorum. Bunu yapmadığınız takdirde önce uluslararası izolasyon, Esad’ın kaderi ve hatta daha kötü bir kaderi yaşamak zorunda kalacaksınız. Sayın Bakan sizden Suriye’de ademi-merkeziyetçi bir nizamı tatbik etmenizi istiyoruz. Tüm azınlıkların eşit temsil edildiği ve haklarının korunduğu bir hükûmet istiyoruz. Zamana oynamanız sizin çıkarınıza değil. Medyada, siyasette ve dinde kullandığınız dışlayıcı dili durdurmalısınız. Bunlar nasihatlerim değil bunlar uluslararası şartlardır. Şu ana kadar bunlardan hiç birini yerine getirmediniz.

A.S.: Sizin yıl sonuna kadar mühletiniz var. Yoksa yaptırımlar ve hesap sormalar olacak ve bu sizin için iyi olmayacak. Acilen yapılması gerekeni acilen yapın. Şam ve Suriye’yi muhafaza ediniz. Katliamları yapanları, insan haklarını çiğneyenlerden hesap sorunuz. Siyasette duygusallık yok. Uluslararası topluma karşı çok mahcup olduk.

E.Ş.: Bu taleplerinizi Ahmet Şara’ya taşıyacağım. Ama güvenlik durumu gerçekten çok kırılgan. Kontrol edemiyoruz. Bu sebeple Türkiye’den yardım talebinde bulunacağız. Bu aşamada herhangi bir radikal çözüme kalkışmamız, devlet ve ordudan radikal unsurları atmamız inşa ettiğimiz siyasi manzumeyi yıkar.

T.B.: Bu bizim sorunumuz değil. Reform veya iktidardan düşme arasında seçim yapınız.

Bu görüşmenin ardından Şeybani ve beraberindeki heyet Türkiye’ye geldi. Medyamız ziyareti ve askeri işbirliğini övdü. Burada yetkililere bir uyarıda bulunalım: İşin içinde Ürdün (İngiltere), ABD, İsrail ve “kardeşim” dediğiniz Şeybani varsa mayınlı bir tarlada, tuzaklarda ve bataklıkta yol alacağımızı nazar-i dikkate alalım. Yapılacak şey “geçici bir hükûmeti kalıcı bir hükûmete dönüştürmek ve onun yetki, sorumluluk ve akıbetini paylaşmak değil” en doğru şey geçici hükûmete yetki ve sorumluluklarını hatırlatmaktır.

Bize hatırlatmak düşer ama siz daha iyi bilirsiniz.

AYDINLIK