BAE’DEKİ RUS VE UKRAYNALILAR

ABD ve Rusya heyetinin Riyad’a vardığı gün Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy toplantıyı protesto etti. “Ukrayna toplantıdan çıkacak kararları tanımayacak.” dedi. Rusya ile savaştan bu yana ilk kez Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Emiri Şeyh Muhammed Bin Zayed El-Nahyan ile bir araya geldi. BAE’nin iki önemli kenti Dubai ve Abu Dabi’de resmi kayıtlara istinaden en az 30 bin Ukraynalı yaşıyor. Bir o kadar da Rus ikamet ediyor. Geçen yılın verilerine istinaden yüzbinlerce Ukraynalı ve 2,5 milyon Rus vatandaşı vizesiz gidebildiği Dubai’yi ziyaret etti. Rusya devleti ve iş insanlarına uygulanan ambargolar sebebiyle BAE ve hatta Suudi Arabistan; yaşamak, çalışmak ve ticaret yapmak için yeni destinasyon. Ruslar gibi Ukrayna vatandaşlarından da BAE vize talep etmemektedir. Ukrayna savaşının ticaretinden, Zelenskiy ve Putin iktidarının sunduğu devasa imkânlardan fayda sağlayan yakın kesimler, Ukrayna ve Rusya devlet ve özel sektör ekonomisinin milyarderleri Dubai’yi tercih ediyor.

Mesela 20 milyar dolar şahsi servetiyle Rusya’nın en zenginleri arasında yer alan, dünyanın en büyük kömür ve gübre şirketlerinin sahibi Andrey Melniçenko Batı tarafından ambargo listesine konulduktan sonra tüm malvarlığını eşine devrederek Dubai’ye yerleşti. Bununla birlikte fakir ve orta sınıf mensubu Ukrayna ve Rus vatandaşları da BAE ve Suudi Arabistan’da (diğer Arap körfez ülkeleri Umman Sultanlığı, Bahreyn, Kuveyt ve Katar’da da az sayıda Ukraynalı ve Rus yaşamaktadır) daha kolay çalışma imkânları bulabilmektedir. Dikkat çeken bir husus da, daha önce birçok Avrupalı, Afrikalı, Arap ve Asya kökenli “beyaz kadın” ticaretinde Ukrayna ve Rusya vatandaşı kadınların bu sektörde boy göstermesidir. BAE-Ukrayna ve BAE-Rusya ikili ilişkileri ve ticaretinde, daha önce ABD ve İngiltere’de yaşamış İngilizceleri gayet iyi olan kadınlar, zengin Arap evlerinde ve çocuklarının eğitiminde istihdam edilmektedir.

İkamet ve çalışma olanaklarının kolaylaştırılması Ukraynalı ve Rus vatandaşlarının BAE emlak sektöründe de patlama yaratmış. Bu koşullar Türkiye’de yaşayan ama artan pahalılık, emlak sektöründe kontrolsüz fahiş fiyat artışı, şirket kuruluşu ve ikamet alımında yaşanan bürokratik sıkıntılar, banka hesap açılımında yaşanan zorluklar, ABD ve Avrupa kararları ve baskıları sebebiyle Türkiye’nin Rus şirketleri ve ticaretine uyguladığı yaptırımlar ve daha birçok mesele sebebiyle Ukrayna ve Rusya vatandaşlarının sayısında Türkiye’de azalma görülürken tercihin BAE ve hatta sosyal yaşam ve çalışma koşullarında aldığı radikal kararlar sonrasında Suudi Arabistan’a kaydığı görülmektedir. BAE’nin Ekim 2024’te Ukrayna ve Rusya arasında esir takası için arabuluculuk yapması ve 109 kişinin serbest bırakılmasını sağlaması BAE’yi Ukrayna ve Rusya için tercih edilen ülke konuma yükseltti.

YATIRIM TALEBİ

Zelenskiy, BAE ziyareti esnasında Kral’dan Ukrayna ekonomisine daha çok yatırım yapması ve 300 milyon dolar civarındaki ticaret hacminin artırılmasını sağlayacak ticaret antlaşması imzaladı. Ukrayna ürünlerinin en uygun gümrük tarifesiyle BAE pazarına girmesi sağlanacak. Ardından Zelenskiy, daha önceleri Ukrayna-Rusya arasında arabulucuk yapan, taraftarları İstanbul’da bir araya getiren, esir takasında rol alan, ancak inisiyatifin Suudi Arabistan’a geçmesiyle bu sürecin dışında bırakılan Sayın Erdoğan’ın daveti üzerine pazartesi akşamı BAE ziyaretinden sonra Türkiye’ye geldi. Dün de Sayın Erdoğan ile bir araya geldi. Sayın Erdoğan’dan daha çok SİHA, askeri teçhizat, Rusya’ya karşı baskılarını artırması dışında bir beklentisi olamaz. Trump ve Putin, Ukrayna ve Suriye dosyasını Türkiye yerine Suudi Arabistan ve BAE ile yürütmeyi tercih edecek. Trump idaresinde ve Putin’in çevresinde, Erdoğan Hükûmeti’nin Türkiye ve yakın-uzak komşu ülkelerde radikal dinci örgütlerin hamisi ve Müslüman Kardeşler örgütlerinin en önemli destekçisi olarak telakki ediliyor.

TÜRKİYE’Yİ İSTEMİYORLAR

ABD ve Rusya gibi AB ve Suudi Arabistan başta olmak üzere BAE de Erdoğan’ın Suriye’de çok nüfuzlu ve belirleyici karar sahibi olmasını istemiyorlar. Türkiye’nin aksine, Suudi Arabistan ve BAE’nin DEAŞ, El-Nusra, El-Kaide ve türevleri yanında Müslüman Kardeşler örgütlerini de terör listesinde kabul ettiğini, bu ülkelerin din devletinden daha laik, sivil ve kadın hakları, medya ve sosyal yaşamda radikal reformlar yaparken Türkiye’nin karnesinde zayıfların arttığına dikkat çekiyorlar. Hele ki Trump’ın yeni Ulusal Güvenlik Şefi Bayan Gabbard, Sayın Erdoğan’ı direkt hedef almakta, yaptırımlar talep etmekte ve kendisini radikal dinci terör örgütlerini desteklemek ve Suriye’de terör estiren örgütlere sahip çıkmakla itham etmektedir. Trump ve Gabbard, ABD başkanları Obama ve Clintonların Suriye’de radikal dinci örgütleri beslediklerini ve kullandıklarını hatta DEAŞ’ı bunların kurduğunu iddia etmişti.

AB’NİN DESTEĞİ

Netanyahu’nun yoldaşı ve kader birliği yaptığı Zelenskiy Avrupa devletlerinden silah ve para, İsrail’den silah ve siyasi destek ve efendileri Siyonist tekelci holding sermayesinden bu yönde emir almaya devam ettikçe Rusya’ya karşı savaşı bitirmeyecektir. Avrupa Birliği devletleri Ukrayna’ya askeri yardımların “ne kadar ihtiyaç ve ne kadar zaruri ise” süreceğini ilan etmişti. Yeni bir 5,2 milyar dolar kıymetinde nitelikli hava savunma sistemleri, uzun menzilli top ve füzeler ile dronlar ihtiva eden askeri yardım paketi göndermeyi görüşüyor. Savaşlın başladığı 2022’den bu yana AB Ukrayna’ya 141 milyar dolar yardım ve 51 milyar dolar kıymetinde askeri destek verdi. Avrupa devletleri ve toplumlarında bu sürece dur demek isteyen birçok kesim var. Trump’ın kararlarını sorgulayan, rahatsız olanların da sayısı az değil. Ama ve lakin ABD’nin arkasında yürüyen fareler de az değil. Ve bu fareler sayesinde Avrupa cehennem uçuruma İkinci Dünya Savaşı sonrasında olduğu gibi tekrar yuvarlanabilir.

AYDINLIK